Boekrecensie: ‘Ziels Eigenwijs’ over menselijke spiritualiteit

Alsof ik nog niet genoeg te lezen heb! Sta ik in de winkel opeens met het spirituele boek “Ziels Eigenwijs” van Annemarie Postma in mijn handen. ‘Het zoveelste werkboek om gelukkig te worden in 28 dagen’, denk ik nog. En toch koop ik het.

Het boekje was niet al te dik (absoluut een pre bij spiri-boeken) en toen ik er van achter naar voren doorheen bladerde – ik ben nu eenmaal van de zap-generatie – kwam ik meerdere mooie, wijze uitspraken tegen die mij meteen aanspraken. Zoals: ‘Spiritualiteit heeft niets te maken met alles goed doen of volmaakt zijn. (…) Spiritueel leven is in de kern niets anders dan bewust leven. Het houdt in dat je leeft in overeenstemming met de hoogste graad van waarheid in jezelf, en dat je het leven met waarheid in de praktijk brengt. En dat je daarbij zielseigenwijs bent door te luisteren naar de stem van jouw hart en het pad te volgen van jouw ziel.´ 

Met de voeten op aarde

De schrijfster betoogt dat spiritualiteit vooral een plaats verdient te midden van je normale dagelijkse leven. De term spiritualiteit heeft een nogal zweverige bijsmaak gekregen. Maar volgens Postma heeft spiritualiteit weinig te maken met dat uurtje yoga of meditatie per week. En je hoeft er ook geen monnik voor te worden. Spiritualiteit gaat volgens haar om de veel grotere uitdaging om mens te zijn met je voeten op de aarde, midden in het leven, met de sleur of de stress van alledag, tussen allerlei andere niet-verlichte mensen in.

Je “groei” als mens is mogelijk door alles wat je dagelijks meemaakt. Door met aandacht te kijken naar gebeurtenissen in je dagelijkse leven, kan je veel bijleren. Als bepaalde situaties zich steeds lijken te herhalen in jouw leven, reken er dan maar op dat daar een “levensles” voor je klaar ligt! Maar aan jou de keuze of je de uitdaging aangaat om die les te leren, of dat je deze links laat liggen. Voor zolang het duurt, want uiteindelijk kom je die les later toch wel weer tegen…

‘U zweeft, wij vangen’

Wat mij zo aanspreekt in dit boekje van Postma is de no-nonsense houding. Spiritualiteit is niks verhevens, het speelt zich af in je dagelijkse leven, met beide voeten in de klei. Haar uitgangspunt dat je helemaal oké bent zoals jij op dit moment bent, vind ik trouwens een verademing. Of zoals auteur Elisabeth Gilbert zegt: ‘Embrace the glorieus mess that you are!” 

Veel spiri-stromingen en –boeken geven je eigenlijk de boodschap dat je niet goed genoeg bent zoals je op dit moment bent; je bent pas “beter” als jij harder aan jezelf werkt, een positief mens bent geworden, succesvoller bent, of als je je schaduwkanten onder ogen hebt gezien. Nu heb ik niets tegen gedegen zelfonderzoek. Zolang je het maar doet omdat jij dat zelf graag wilt. Als je dat niet wilt: ook prima. Dat doet me denken aan de Loesje-tekst ‘New age: u zweeft, wij vangen’. Maak mensen wijs dat ze verlicht moeten (willen) worden, en kassa!

Werk-in-uitvoering

Spiritualiteit gaat om de persoonlijke integriteit waarmee je in het leven staat. Leef je in de praktijk wel volgens jouw persoonlijke normen en waarden waarvan je altijd beweert dat je die belangrijk vindt? Of zeg je alleen in woorden dat je je zorgen maakt om het milieu, maar pas je je daden daar niet op aan? En je hoeft echt geen heilige te worden. Het gaat om trouw proberen te zijn aan jezelf, en je bepaalt zelf wat daar onder valt.

We zijn mensen, en het leven is voortdurende verandering, waardoor we ook steeds blijven bijleren. Mijn pleegvader zei wel eens: ‘Als je een week lang precies hetzelfde denkt, heb je een week lang niet geleefd.’

Daar kan ik me dus helemaal in vinden.