Psychologisch Spel: waarom we onbewust meedoen

Herken je het gevoel dat je telkens in dezelfde situaties terechtkomt, alsof je vastzit in een patroon? Dit kan komen door iets wat we in de Transactionele Analyse Psychologisch Spel noemen.

Wat is Psychologisch Spel?

Mijn naam is Betty van Wijngaarden en ik ben opgeleid in Transactionele Analyse (TA) en in Embodied Coaching. Graag vertel ik meer over Psychologisch Spel, zodat je als lezer weet wat je wél (en niet) kunt verwachten wanneer je voor coaching met Transactionele Analyse en Embodied Coaching mocht kiezen.

Verborgen verwachtingen

Psychologisch Spel verwijst naar transacties (lees: communicatie en interacties die jij met andere mensen hebt) waarin verborgen verwachtingen en oude patronen ons gedrag bepalen. Vaak gebeurt dit onbewust. Een bekende vorm van Psychologisch Spel is de Dramadriehoek, waarbij er rollen zijn weggelegd voor `de redder`, ‘het slachtoffer’en ‘de aanklager’. Een voorbeeld: iemand die zichzelf snel “het slachtoffer” voelt, raakt ook vaak in situaties verzeild waarin zij of hij “gered” moet worden. En de persoon die in veel situaties automatisch aanbiedt om te helpen, voelt zich steeds teleurgesteld als zij of hij geen waardering krijgt voor de inzet. Deze patronen herhalen zich, zonder dat er echt iets verandert.

Waarom doen we mee?

We ‘spelen’ allemaal weleens Psychologisch Spel. Het kan vrij onschuldig zijn, bijvoorbeeld als het reddersgedrag van je partner je irriteert als hij ongevraagd je autosleutels aanreikt (en je wist best wel waar die lagen 😉). Maar soms gaat Psychologisch Spel behoorlijk over the top en loopt het uit de hand, tot vechtpartijen of erger aan toe.

We spelen dit Spel mee, omdat we diep vanbinnen hunkeren naar erkenning, geluk en verbinding. Als kind leerden we manieren aan waarmee we liefde, waardering en veiligheid van onze opvoeders probeerden te krijgen. Maar wat ooit werkte, kan nu juist in de weg staan. Bijvoorbeeld als je liefde kreeg door jezelf altijd op de tweede plaats te zetten, en je dat als volwassene blijft doen – ook al voel je je daar nu heel ongelukkig bij.

Hoe doorbreek je Spel?

Het doorbreken van deze patronen begint met bewustwording. Vraag jezelf af:

• Waar verlang ik naar in deze situatie?
• Welk patroon zie ik steeds terugkomen?

Dit inzicht is de eerste stap om te gaan oefenen met anders reageren. Je hoeft niet meer vast te houden aan oude strategieën die in het hier en nu niet langer helpen. Eerlijk is eerlijk: soms kun je dit best snel bij jezelf zien. Maar in andere gevallen is het lastiger; dan is het fijn als een objectief paar ogen meekijkt om te zien in welk Spel je nu eigenlijk zit.

Waarom het begrijpelijk is

We spelen Psychologisch Spel om onszelf te beschermen tegen oude pijn, zoals afwijzing of het gevoel niet goed genoeg te zijn. Het is niet fout; het is menselijk. Door het te herkennen, kunnen we gaan kiezen voor échte verbinding en verandering. Dat kan kwetsbaar voelen. En tsja, aangeven waar je wérkelijk behoefte aan hebt, is soms ook best spannend.

Klaar voor verandering?

In coaching kunnen Transactionele Analyse en Embodied Coaching helpen om inzicht te krijgen in de patronen die je onbewust herhaalt. Wil jij ook ontdekken hoe je Psychologisch Spel kunt doorbreken en dichter kunt komen bij wat jij werkelijk belangrijk vindt in contact met anderen? Ik ga graag met jou op onderzoek hoe je dit kunt bereiken.