‘This is not a lovesong’
De liefde is het meest bezongen thema in de muziek. Het is een inspiratiebron voor kunstenaars, dichters, mensen die zich sociaal inzetten, maar ook voor de “gewone” man. En terwijl iedereen dankzij de commercie allang zijn buik weer vol heeft van Valentijnsdag, denk ik dan serieus nog iets zinnigs aan dit onderwerp te kunnen toevoegen? Ja, eerlijk gezegd wel.
Niet omdat ik de wijsheid in pacht heb als het over de liefde gaat. Maar ik heb er wel zo mijn gedachtes over. Mijn beeld van de “ware liefde” is de afgelopen jaren langzaamaan veranderd. Door eigen ervaringen, maar ook door mensen om me heen. Het maakte diepe indruk op me toen een terminaal zieke vriendin van me tegen me zei: ‘Uiteindelijk draait alles in het leven om liefde.’ Klinkt als een open deur. Maar niet als je haar cynische (en humoristische) aard had gekend. Liefde? Dat gaf alleen maar gedonder, vond ze. Aan het eind van haar leven kwam ze tot een ander inzicht.
Verspilde tijd?
Het romantische beeld van trouwen en voor altijd samen blijven dat ik als twintiger had, raakte danig aan het wankelen toen de eerste dertigers-vrienden relatieproblemen kregen of uit elkaar gingen. Moet ware liefde eeuwig zijn, of in elk geval een leven lang duren? Is een relatie die niet een heel leven duurt, dan volledig verspilde tijd geweest? Nee, inmiddels denk ik dus van niet. Natuurlijk hoop je er wel op dat een fijne relatie een leven lang duurt. Maar een tijd lang samen dezelfde weg bewandelen en er dan achter komen dat je allebei een andere kant op wilt, is misschien wel net zo liefdevol. Omdat je elkaar die ruimte geeft. Ook al betekent dat het einde van de relatie.
Kiezen vanuit “surplus”
Een gedicht van Voltaire omschrijft heel mooi hoe ik tegenwoordig tegen de liefde aankijk. Het begint zo: “After a while you learn the subtle difference / Between holding a hand and chaining a soul / And you learn that love does not mean leaning / …” Het gedicht betoogt liefde tussen twee volledig zelfstandige mensen. Die voor elkaar kiezen vanuit een soort “surplus”; ze redden het prima zonder de ander, maar willen evengoed graag samen zijn. Zolang het duurt. En zonder te proberen de ander aan ketens vast te leggen.
Voor gevorderden
Eerlijk gezegd ken ik in mijn directe omgeving maar enkele (langdurige) relaties waarvan ik denk: ‘wauw’. Daarbij gaat het om mensen die elkaar naar mijn idee voldoende ruimte geven voor persoonlijke ontwikkeling. Maar die ook heel graag samen zijn. Omdat ze met elkaar en om elkaar kunnen lachen. Zonder cynisme of venijnige ondertoontjes. Niet dat alle andere stellen het nou zo slecht doen. Maar liefhebben zonder te claimen is helemaal niet zo makkelijk. Dat is “liefhebben voor gevorderden”.
En misschien ben je daar wel een leven lang mee bezig om dat onder de knie te krijgen…
Voltaire’s gedicht:
After a while you learn the subtle difference
Between holding a hand and chaining a soul
And you learn that love does not mean leaning
And company does not mean security
And you begin to learn that kisses are not contracts
And presents are not promises
And you begin to accept your defeats
With your head up and your eyes wide open
With the grace of a woman, not the grief of a child
And learn to build all your roads on today
Because tomorrow’s ground is too uncertain for plans,
And futures have a way of falling down in mid-flight
After a while you learn that even sunshine burns if you get too much
So you plant your own garden and decorate your own soul
Instead of waiting for someone to bring you flowers
And you learn that you really can endure
You really are strong
And you really do have worth
And you learn, and you learn
With every goodbye you learn
